Perianal Fistül Nedir?
Fistül, normalde olmaması gereken iki vücut bölgesini birleştiren bir tür kanal veya yol demektir. Eğer bu kanalın bir ağzı makat dışında, diğer ağzı barsak içindeyse, buna “perianal fistül” denir. Perianal fistül, makat bölgesinde sık görülen bir hastalıktır. Bu durum, cilt ile barsak arasında anormal bir bağlantının oluştuğu durumu ifade eder. Fistül genellikle ciltte delik veya apse şeklinde belirir.
Perianal Fistül Belirtileri Nelerdir?
Perianal fistül, belirgin ve rahatsız edici semptomlara neden olan bir durumdur. Bu semptomlar şunları içerir:
Çevresindeki Ciltte Tahriş: Perianal bölgedeki ciltte tahriş ve hassasiyet görülebilir. Bu durum fistülün etkisiyle cildin tahriş olması nedeniyle ortaya çıkar.
Makat Çevresinde Şişlik ve Kızarıklık: Fistülün bulunduğu bölgede makat çevresinde şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bu belirtiler iltihaplanma ve enfeksiyon sonucu olabilir.
Hareket, oturma veya tuvalete gitme sırasında ağrı: Perianal fistül özellikle vücut hareketleri, oturma veya tuvalete gitme sırasında ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle bir bölgede yoğunlaşabilir.
Büyük Abdest ile Birlikte Kan ve İltihap Gözlemlenmesi: Bir fistülün varlığı, kalın bağırsak hareketleri sırasında kan ve irin görülmesine yol açabilir. Bu, fistülün bağırsak içindeki apsesinin dışarı akması nedeniyle meydana gelebilir.
Kötü Kokulu Akıntı: Perianal fistül genellikle kötü kokulu bir akıntıya neden olur. Bu akıntı, fistül kanalından gelen iltihaplı sıvının cilde temas etmesinden kaynaklanabilir.
Perianal fistül semptomları genellikle hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler ve tedavi gerektirir.
Perianal Fistül Oluşum Nedenleri?
Perianal fistül, çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Bu nedenle, perianal fistül oluşumunda rol oynayan faktörleri anlamak önemlidir.
Aşırı Kilolu Bireylerde Daha Sık Görülür: Perianal fistül, aşırı kilolu bireylerde daha sık görülen bir durumdur. Aşırı kilo, vücutta artan basınç ve deri altındaki fazla yağ dokusu anal bölgede çeşitli komplikasyonlara yol açarak perianal fistül oluşumunu tetikleyebilir.
Sıcak ve Nemli Hava Koşullarının Etkisi: Sıcak ve nemli hava koşulları perianal bölgede terlemenin artmasına neden olabilir. Bu durum cilt tahrişine katkıda bulunarak enfeksiyon riskini artırır ve perianal fistül oluşumuna sebep olur.
Cinsiyet ve Yaş Grubu: Perianal fistül, erkekler ve kadınlar arasında eşit olarak görülse de bazı durumlarda cinsiyet faktörü etkili olabilir. Net bir yaş aralığı olmamakla birlikte perianal fistül genç ve yaşlı bireylerde görülebilen bir durumdur.
Genetik ve Genel Sağlık Durumu: Aile öyküsü, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi sorunları ve iltihabi bağırsak hastalıkları gibi genetik ya da genel sağlık durumları da perianal fistül oluşumunu etkileyebilir.
Perianal fistülün nedenleri karmaşık olabilir ve genellikle birden fazla faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle bireylerin yaşam tarzlarına dikkat etmeleri, sağlıklı kilo yönetimi ve hijyen alışkanlıkları perianal fistül oluşumunda önemli rol oynamaktadır.
Perianal fistül çeşitleri nelerdir?
Perianal fistüller, basit ve kompleks olmak üzere iki temel gruba ayrılır.
Basit fistüller bir apsenin doğrudan cilde açılması sonucu oluşur. Bu tür fistüllerde, tedavi süreci daha kolaydır.
Kompleks fistüller, fistül kanalının daha karmaşık bir yapıda olmasıyla karakterizedir. Çoğu zaman, bu tür fistüllerde tedavi daha uzun sürebilir ve cerrahi müdahale daha fazla beceri ve deneyim gerektirir. Her iki durumda da, perianal fistül tedavisinde erken tanı ve uygun müdahale önemlidir, çünkü bu, hastanın yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyebilir.
Perianal Fistül Tanı ve Tedavi Nasıl Yapılır?
Perianal fistül tanısı nasıl konur?
Perianal fistül, tanısı genellikle fizik muayene ile konan bir hastalıktır. Özellikle dış deliğin açıkça belirgin olduğu durumlarda tanı koymak daha kolaydır. Ancak, tedavi öncesinde hastanın kapsamlı bir değerlendirmesi büyük önem taşır. Bu nedenle, endorektal ultrasonografi (ERUS) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi radyolojik incelemeler, hastanın durumunu değerlendirmede bize yardımcı olan önemli araçlardır.
Perianal Fistül Tedavi Nasıl Yapılır?
Perianal fistül tedavisi, genellikle cerrahi müdahaleyi içerir ve bu hastalığın tekrarlama eğiliminde olduğu unutulmamalıdır. Ameliyat öncesinde hastanın ameliyat geçmişi, eşlik eden hastalıklar ve anal sfinkter tonusunun değerlendirilmesi önemlidir. Cerrahi tedavi genellikle genel anestezi altında yapılır. Basit fistüllerin çoğu için etkili bir tedavi, fistülotomi adı verilen bir prosedürü içerir. Bu işlem sırasında fistül yolunun kesilip açık bırakılması, yeni doku oluşumuyla iyileşmesi sağlanır.
Basit olmayan fistüllerde ise seton uygulaması gibi çeşitli tedavi yöntemleri kullanılır. Bu tedavi yöntemlerinin yanı sıra, gelişen teknolojiyle birlikte Lazer, VAAFT (video endoskop yardımlı anal fistül tedavisi), Plug yöntemi gibi modern yaklaşımlar da uygulanmaktadır. Hastalar, bu yeni yöntemlerle ameliyat sonrası daha az ağrı hisseder ve iyileşme süreçleri daha hızlıdır. Ancak, tedavi sonrası tekrarlama riski, hastaların endişe duyduğu bir konu olmaya devam etmektedir. Günümüzde, perianal fistül tedavisinde en etkili seçeneğin cerrahi müdahale olduğu belirtilmekle birlikte, bu alandaki tecrübenin başarı üzerinde kritik bir etkisi olduğu unutulmamalıdır.
Fistül Tedavisi Hakkında Sık Sorulanlar
Perianal fistül, anorektal bölgede oluşan bir açıklık nedeniyle dışkı ile dolu bir boşluğun birleşmesi sonucu meydana gelen bir durumdur.
Perianal fistül, genellikle anal bezlerin enfekte olması veya iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Enfeksiyon, apsenin drenaj yoluyla dışarıya açılmasına neden olabilir.
Perianal fistül belirtileri arasında ağrı, akıntı, şişlik, dışkılama sırasında kanama ve bazen ateş bulunabilir.
Perianal fistül teşhisi, genellikle fiziksel muayene ve bazen görüntüleme testleri (MRI, fistulogram vb.) ile konulur.
Perianal fistül genellikle cerrahi müdahale gerektiren bir durumdur. Cerrahi, fistülün temizlenmesi ve kapatılmasını amaçlar.
Perianal fistülün komplikasyonları arasında tekrarlayan enfeksiyonlar, apselerin oluşumu ve fistülün kronikleşmesi bulunabilir.
Cerrahi sonrası iyileşme süreci, hastanın genel sağlık durumu ve fistülün karmaşıklığına bağlı olarak değişir. İyileşme sürecinde düzenli takip ve gerekirse doktor önerisiyle destekleyici tedaviler önemlidir.